Rapa nui met Pasen

Hola!

Zondag 1 April (geen grap) kom ik buiten mijn hostel om Santiago verder te verkennen en wat zie ik? De weg is afgezet omdat de marathon van Santiago aan de gang is. Deze is vanwege de warmte om 08:00 gestart en het aantal deelnemers is laag maar toch moest ik ineens weer aan LOGO denken. In de laatste 6 weken behalve hiken niets aan lopen gedaan en gedacht. Jasper heeft zijn programma´s voor Berlijn gemaakt maar die zie ik wel eind Juni.

Weer een nieuw hoogtepunt van mijn reis! Rapa Nui, of ook wel Paaseiland, Easter Island of Isla de Pascua genoemd! Op 3 april het vliegtuig ingestapt in Santiago de Chile en 5 uur later en 3.800 km verder stond ik dan op Paaseiland! En dan sta je opeens in een andere wereld, 27 graden, de locale bevolking die hun familieleden en gasten staan op te wachten met bloemen kransen, een exotisch plekje dus! Het eiland heeft een fascinerende geschiedenis (en de eerste Europeaan die het ontdekte was een Nederlander, Jacob Roggeveen!).

Rapa Nui, beter bekend als Paaseiland in NL, is een praktisch boomloos vulkanisch eiland van 170 vierkante kilometer en 25 km in lengt en 10 km breed, en het is meest geïsoleerde stukje bewoonde wereld! Paaseiland ligt ongeveer tussen Chili en Tahiti in en maakt deel uit van de Polynesische driehoek wat gevormd wordt door Hawaï in het noorden, Paaseiland in het oosten en Nieuw Zeeland in het westen. Het driehoekig gevormde eiland bestaat voornamelijk uit vulkanisch gesteente. Langs de kust vindt je kleine koraalformaties, maar door het ontbreken van echte koraalriffen heeft de zee rond het eiland vrij spel gegeven en zie je dan ook vrij veel hoge golven. Langs de kustlijn vinden we veel uitlopers van vulkanen en grotten. De enige zandstranden bevinden zich aan de noordoost kust.

De bewoners van deze aantrekkelijke maar tegelijk ook mysterieuze plaats noemden hun land Te Pito o TeHenua, de navel van de wereld. De Polynesische naam voor het eiland luidt Rapanui. Deze naam is aan het eiland gegeven door een Tahitiaanse bezoeker in de 19de eeuw die zei dat het er veel leek op het Tahitiaanse eiland Rapa maar dan groter, Nui. Het hele eiland is nu een historisch monument, ondermeer vanwege de Moai, de stenen beelden die op het hele eiland te vinden zijn. Deze beelden zijn het werk van een eens florerende beschaving. De Moai zijn uit vulkanisch gesteente gehouwen. Sommige zijn zo diep begraven dat alleen hun reusachtige hoofd zichtbaar is. Bij andere steekt de romp boven de grond uit en sommige Moai hebben nog steeds een stenen haarknotje, een Pukao. De meesten liggen nog onafgemaakt in steengroeven of verspreid langs oude weggetjes alsof de arbeiders gewoon van de een op de andere dag het bijltje er bij hebben neergegooid en in staking zijn gegaan. De moai staan op een Ahu een stenen platform.

Het eiland werd waarschijnlijk rond 400 bereikt door Polynesische zeevaarders van de eilanden rond Tahiti. Getuige het gebruik in Polynesië van de zoete aardappel, die uit de Andes stamt, is er waarschijnlijk wel enig contact geweest met het vasteland van Zuid-Amerika. De bloeitijd van het eiland, waarin de beelden (moai) zijn opgericht, schat men op 1000 - 1600, en in die dagen had het eiland tot 7000 inwoners. Het eiland kende zijn eigen schrift, het Rongorongo, waarvan nog een aantal voorbeelden bewaard zijn.

In 1772 ontdekte de Nederlandse ontdekkingsreiziger Jacob Roggeveen als eerste Europeaan het eiland. Dit gebeurde met Pasen, vandaar de toepasselijke naam die hij het gaf. Toch wel een aardig detail dat ik nu met Pasen dit eiland bezoek! In 1770 enkele jaren na het bezoek van onze landgenoot beginnen de rivaliserende clans van de overgebleven Rapa Nui elkaars beelden omver te werpen. Het eiland was oorspronkelijk bebost, maar waarschijnlijk door roofbouw en het verplaatsen van de beelden vanaf de plaats waar ze werden gemaakt naar de kust, is er van dat woud geen spoor meer te vinden. Zonder hout was het eiland hopeloos van de wereld afgesneden: er kon geen schip meer worden gebouwd. Er volgde waarschijnlijk grote sociale onrust, en in de 18e eeuw begon men alle moais van de ahu´s af te gooien. Kannibalisme was het vervolg van de hongersnood, iedereen moordde elkaar uit. Wanneer de Britse ontdekkingsreiziger James Cook in 1774 het eiland aandoet, ziet hij behalve het niets dat Jacob Roggeveen zag, veel omgevallen beelden. In de jaren 1804-1863 neemt het contact met andere beschavingen toe. De slavenhandel, nu gangbaar in het gebied van de Grote Oceaan, en ziekten eisen een verschrikkelijke tol. In wezen verdwijnt de traditionele Rapa Nui cultuur. In 1864 zijn alle Moai omvergeworpen, en vele met opzet onthoofd. Er zijn in 1872 nog maar 111 oorspronkelijke bewoners over op het eiland. In 1888 werd Rapa Nui een provincie van Chili. De laatste jaren heeft Rapa Nui een gemengde bevolking van ongeveer 4.000 personen. Chili heeft het hele eiland tot historisch monument verklaard. Om Rapa Nui's unieke karakter en geschiedenis te behouden, zijn veel beelden weer in ere hersteld en rechtop gezet.

Wat opvalt als je op het eiland verblijft is de algemene rust. Niemand heeft haast. Elke 2 maanden komt er een boot met nieuwe voorraad en 3x per week toeristen en verse waar. In de 4 dagen dat ik op Rapa Nui was heb ik het eiland verkent met fiets, auto en lopend. Het is er tropisch warm en drukkend en overal is de relaxedheid te vinden. Kijk je naar de beelden (elk beeld is weer anders) dan ontkom je niet aan het idee dat zij op jou neerkijken ipv andersom. De meest opvallende plaatsen waren Rano Raraku de vulkaangroeve waar alle beelden zijn gemaakt en nog veel beelden klaar liggen, Ahu Tongariki een Ahu met 15 beelden, Anakena met een tropisch strand en mooie gerestaureerde moais met pukaos (hoedjes) en Ahu Akivi met de enige moais die naar zee zijn gericht. De foto´s zullen dit illustreren. Op 7 april ben ik weer vertrokken en nu ben ik in relaxed Mendoza, Argentinië om de wijnsfeer te proeven.

Groeten!